کۆمەڵناسی گەورەی کلاسیک، ئیبن خەلدون، لە خوێندنەوەی سوڕی نەوەکاندا، کە لە کۆمەڵناسیدا بە “گۆڕانی کۆمەڵایەتی” ناوزەد دەکرێت، پێشبینییەکی گرنگ دەوروژێنێت، کە تا ئەوڕۆش بەشێوەیەکی بەرچاو وەکوو چوارچێوەیەک دەکرێت بەکاربهێندرێت بۆ خوێندنەوەی دەسەڵاتەکانی ناوچەکە و سوڕی گۆڕانی کۆمەڵایەتی. تا ئاستێکی زۆر ئەو ئەقڵییەتەی لە سەردەمی ئیبن خەلدون و بەر لەویش باو بووە، تا ئەمڕۆ...

لە بەرپرسیارێتیی و میحنەتەوە بۆ سەردەست و سەروەر هاوار محەمەد ئیسرائیل هەڵمەتە سەربازییەکەی ئەمجارەی ناوناوە “گەلی وەک شێر” یان وەک هەندێ لە ڕاگەیاندنەکان لە زاری ناتانیاهۆوە بڵاویان کردەوە “ئۆپەراسیۆنی گەلی شێر”، کە بە زوویی گۆڕا بۆ “شێری ڕاپەڕیوو”. دەربڕینەکەش لە ئایەتی ۲٤ی ئارتیکڵی ۲۳ی سیفری “سەرژمێری”ـیەوە وەرگیراوە کە بەم جۆرەیە: “گەلێک وەک شێرەمێ...

شەڕە چاوەڕوان کراوەکەی نێوان ئیسرائیل و ئەمریکا دەستی پێ کرد. لەم کورتە بابەتە هەوڵ دەدەم چەند سەرنجێکی سەرەتایی بۆ هۆکارەکان (لە پەیوەند بە ئیسرئیل) و وەڵامەکان (لە پەیوەند بە ئێران) و لێکەوتەکان (لە پەیوەند بە کورد) بخەمە ڕوو. ئیسرائیل و شەڕی مانەوە، وانەیەک بۆ کورد ئەمڕۆ، دوای دەستوەشاندنەکە، بنیامین نەتەنیاهۆ گوتی ئیسرائیل هەڕەشەیەکی...

ئیبراهیم شێخ وەسانی بەشی چوارەم عەبدوڵا ئۆجەلان ٧٦ ساڵ لەمەوبەر لە باوکێکی کەسایەتی تێکشکاوی بێهێز و ژنێک بەناوی “عوەیش”، کە ئەوەندە بەهێز بووە توانیویەتی هەژموونی خۆی بەسەر “عومەر”ی مێردی و دراوسێکانی لە گوندی ئامەرای سەر بە قەزای خەلفەتی، ولایەتی ڕۆحای باکووری کوردستان، بسەپێنێ، لەدایک بوو. بەڵام ئۆجەلان دروستکردنی پارتی کرێکارانی کوردستان و وازهێنان...

سلێمان مستەفا حەسەن لە ٢٦/٦/٢٠٢٤ سەرۆکی هەرێمی کوردستان مەڕسوومی دیاریکردنی وادەی هەڵبژاردنی دەرکرد، بەپێی ئەو مەڕسوومە ڕۆژی ٢٠/١٠/٢٠٢٤ وەک ڕۆژی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان دیار کرد. کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنی فیدراڵی لە ڕۆژی دیاریکراودا هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانی ئەنجام دا. دوای یەکلایی کردنەوەی تانەکان لە لایەن دەستەی دادوەری هەڵبژاردن، لە ڕۆژی ٢٤/١١/٢٠٢٤ بەپێی...

مەریوان وریا قانع کۆتابەشی ئەم نووسینە بە بۆچوونێکی فەیلەسوفی فەرەنسی، میشێل فوکۆ، دەست پێ دەکەم کە لەیەککاتدا دژ بە بێهیوایی و تەسلیمبوون و هیچنەکردنێکی نەهلیستییانە و دژ بە یۆتۆپیاگەرایی و دیدگای نامێژوویی و ناپراکتیکیشە. فوکۆ لەم ڕووەوە دەنووسێت: «لە کۆمەڵگەکەتدا بەدوای ئەوەدا بگەڕێ کە باش و بەهێز و جوانە، لەوێوە دەست پێ بکە...

ئیبراهیم شێخ وەسانی بەشی سێیەم عەبدوڵا ئۆجەلان و هەڤاڵەکانی ٤٦ ساڵ پێش ئێستا لە یەکەم کۆنگرەی دامەزراندنی پارتی کرێکارانی کوردستان، گوتیان «کوردستان چوار پارچە نییە، یەک پارچەیە و دەبێت ئازاد بکرێت». بەمەش ئۆجەلان و پەکەکە بوونە یەکەم سەرکردە و پارتی سیاسی کوردی کە بەشێوەیەکی تیۆری و پراکتیکی دژایەتی خۆیان بۆ سنووری دەستکردی سایکس-پیکۆ...

جه‌لیل ئازادیخواز لەم قۆناغەی ئێمەدا، ئێمە وەك گەل، هەست دەكرێت ده‌بێ دابڕانێكی گرنگ له‌ بوونماندا ڕووبدات، دابڕانێ كە هەناوی پەیوەندییەكانی كۆی ئێمە بگۆڕێت. هەموو نیشانەكان ئاماژه‌ن، ئێمە هەر ئێستا وەك گەل، نەك نەتەوە، لە قۆناغی پەیوەندی سروشتیدا دەژین. واتە فۆرمی كۆمەڵ و پێكهاتەی پەیوەندییەكانمان هێشتا نەبوونەتە فۆرمێكی كۆمەڵایەتی. ئێمە هەموو دژ بە هەموو...

ئیبراهیم شێخ وەسانی بەشی دووەم لە بەشی یەکەمدا گوتم لە فیکری ئۆجەلان دا کورد سۆژەیە، ئۆبژە نییە، بەڵام نابێت ئەوە بەو مانایە لێک بدرێتەوە کە لەلای ئەو کورد و دۆزی کوردی هیچ گرنگ نین. ئەگەر کەمالیزم (ئەتاتورک) پێداگیری لە ناوەندگەرایی (centralism)، سڕینەوە، ئەسیمیلەیشن واتە توانەوە بکات، کار بۆ چەسپاندنی یەک نەتەوە، یەک زمان...

تەمەنی مەسەلەی کورد لە ناو دەوڵەتی تورکیا لە باکوردا، بۆ ساڵانی دوای کەوتنی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی و دروستبوونی دەوڵەت لە تورکیا دا دەگەڕێتەوە. بوون بە کەمینیەکی ئیتنی لەناو دەوڵەتێکی دەسەڵاتگەریی مۆدێرنی توندوتیژ و توێنەرەوەدا، ژێرخانی دروستبوونی ئەم مەسەلەیەیە لە باکوور دا. شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران لە ١٩٢٥دا سەرەتای بەرگریکردنی کوردە لە کوردبوونی خۆی و...